Bij Collies en Collie-achtigen komt de afwijking MDR1-mutatie voor. Het gaat hierbij om gezonde honden die door het gebruik van bepaalde geneesmiddelen in de problemen komen. Dit komt omdat zij het MDR1 gen missen waardoor ze het eiwit P-glycoproteïne niet kunnen aanmaken. Dit eiwit is nodig om de hersenen en het centrale zenuwstelsel van een hond te beschermen tegen giftige stoffen en geneesmiddelen. Als een hond dit gen mist, dan is de hond gevoeliger voor allerlei geneesmiddelen. Een hond wordt geboren met deze aandoening. De hond krijgt een gen mee van de vader en een van de moeder. Dat geeft drie mogelijkheden:
- Vrij, honden met twee gezonde MDR1 genen: De hond zal bij gebruik van risico-geneesmiddelen geen overgevoeligheidsreacties krijgen en kan de afwijking niet doorgeven aan de volgende generatie.
- Dragers, honden met een gezond en een defect MDR1 gen: Dragers kunnen vergiftigingsverschijnselen krijgen bij toediening van een normale dosis loperamide (Imodium ®), en van een aantal geneesmiddelen tegen kanker of bij toediening van een hoge dosis ivermectine (meer dan 50 microgram per kilogram). De hond zal het foute gen aan de helft van zijn nakomelingen doorgeven.
- Lijders, honden met twee defecte genen: Lijders krijgen vergiftigingsverschijnselen bij toediening van risico-geneesmiddelen. Het zijn de dieren die de overgevoeligheidsreacties in ernstige mate vertonen. Lijders geven het afwijkende gen door aan al hun nakomelingen in de volgende generatie.
Diagnose
Door middel van een DNA-test kan bekeken worden of een hond vrij, drager of lijder is van het gendefect. We plannen een afspraak in om bloed af te nemen en sturen dit op naar een laboratorium. Aan de hand van de uitslag weten we of een hond overgevoelig is en zal kunnen reageren op bepaalde medicatie.
Rassen
Rassen die gevoelig zijn voor het defecte gen:
- Collie-achtigen: collies, shelties, border collie;
- Australische herder;
- Australian Cattle dog;
- Duitse herder;
- Zwitserse witte herder;
- Old English sheepdog;
- Nova Scotia duck tolling retriever;
- Bobtail;
- Wäller;
- Sheepdog;
- Duitse pinscher;
- McNab hond.
Symptomen
Honden met het MDR1 gendefect krijgen bij inname van bepaalde geneesmiddelen vergiftigingsverschijnselen van de hersenen, denk hierbij aan: overmatig speekselen, braken, zwakte in de poten, epilepsie, spijsverterings- en ademhalingsstoornissen. In ernstige gevallen kunnen dieren in coma raken en zelfs overlijden.
Geneesmiddelen
Er zijn verschillende geneesmiddelen waarvan is aangetoond dat zij stoffen bevatten die problemen geven bij honden met een MDR1 mutatie. Het gaat om stoffen die bijvoorbeeld zitten in verdovingsmiddelen, medicijnen tegen kanker of hartmedicijnen. In de lijst van ‘risiscogeneesmiddelen’ zitten ook een aantal middelen die zonder recept verkrijgbaar zijn bij bijvoorbeeld in een dierenspeciaalzaak of de drogist. Voorbeelden hiervan zijn loperamide (een middel tegen diarree) en de stoffen ivermectine, selamectine, moxidectine en milbemycine, die voorkomen in middelen tegen parasieten.
Om een voorbeeld te geven: Een mogelijke spoedsituatie waarbij het relevant is om te weten wat de MDR 1 status van een hond is, is als deze iets gevaarlijks heeft opgegeten. Het kan in die gevallen wenselijk zijn om het dier te laten braken. Echter het middel wat we injecteren om het braken op te wekken, kan problemen geven bij MDR-1 lijders en dragers.
